Op de eerste ledenavond van 2015 (13 januari) opende Clara Bakker de avond met een schaatsgedicht en daarna gaf de heer Hedman Bijlsma uit Drachten een presentatie over schaatsen op natuurijs van toen naar nu en van nu naar toen.
Nadat hij zichzelf voorgesteld had als verzamelaar en schrijver over ijs/schaatsen en als fotograaf en presentator, gaf hij nog een korte uitleg over zijn voornaam, die hoofdman betekent en een oude Friese naam is, die niet veel meer voorkomt.
Daarna begon hij met zijn presentatie, getiteld “Onder nul”. Voor de pauze liet hij ons mooie plaatjes zien, op verschillende plaatsen in Friesland gemaakt, zo ook van Bolsward, waar in de Martinikerk de preekstoel bijzondere aandacht kreeg. Op deze preekstoel staat 1 bijbels tafereel uitgebeeld en op de andere 4 panelen de 4 jaargetijden. Op het wintertafereel staan schaatsen uitgebeeld en ijssporen, die men onder de schoenen gebruikte bij gladheid.
In Warga was vroeger een schaatsenfabriek waar 26 verschillende soorten schaatsen gemaakt werden. De zoon van de eigenaar, Minne Hoekstra, was winnaar van de Elfstedentocht in 1909. Ook vele Friese straatnamen hebben betrekking op schaatsen zoals Jûkelburd, wat koning winter betekent. Jûkel is ijspegel en burd baard.
De rest van de presentatie voor de pauze ging over de vrouwenhardrijderijen. In februari 1805 werd de eerste hardrijderij voor vrouwen gehouden. De eerste prijs was een gouden oorijzer en de premie was 30 gulden. Er deden 128 vrouwen aan mee. De dames schaatsten met blote armen en in hun onderrokken en omdat men dat onwelvoeglijk vond, duurde het tot de 60-er jaren van de 19e eeuw voordat er weer wedstrijden voor vrouwen werden gehouden. De mannen schaatsten wel hun wedstrijden en ook in hun ondergoed, maar dat gaf geen problemen. In 1891 was er zelfs een wedstrijd waarvan het bekende zeepmerk Sunlight de sponsor was. Geld en prijzen speelden een grote rol bij deze hardrijderijen.
Na de pauze ging het over andere vormen van schaatsen zoals schoonrijden, paarrijden en kruislings rijden. Ook daar waren weer mooie plaatjes van, o.a. uit Hindeloopen.
In Bolsward werd in 1855 de eerste ijsclub opgericht, die in 1905 weer ter ziele ging. Daarnaast was er nog een tweede ijsclub “de Friese Jeugd “. In 1933 werd de huidige ijsclub opgericht en werd er ook een vrouwenhardrijderij gehouden waarvan Geeske Woudstra de grote winnares was.
Vanuit Bolsward werden vroeger ook toertochten gehouden en wel de 8 van Bolsward, die zowel in 1942 als in 1954 gehouden werd.
Bij al deze ijspret hoorde natuurlijk ook de tent met koek en zopie, waarbij de zopie vaak geen chocolademelk was maar klinkklare jenever. Er werd dus heel wat gezopen.
Na nog wat mooie wintertaferelen bekeken te hebben van de schilders Ruurd Wiersma (naïeve kunst) en Gosse Koopmans, stond de heer Bijlsma ook even stil bij de gevaren van het ijs en het daarbij behorende schaatsleed. Elke ijsperiode gebeuren er ongelukken en verdrinken er mensen.
De heer Bijlsma stipte als laatste aan dat hij de bibliothecaris van het ijs genoemd wordt, omdat zijn boekenkast 6000 boeken over ijs en schaatsen bevat.
Clara Bakker bedankte de heer Bijlsma met een Fries presentje en sloot daarmee de avond af.

Vieringen binnenkort